Transformative Learning โดย ศ.นพ.วิจารณ์ พานิช มหกรรม KM ครูเพลิน ครั้งที่ 28
การศึกษาเพื่อเป็นมนุษย์ – พิธีกรรมกับการเรียนรู้เพื่อการเปลี่ยนผ่าน
ช่วงชั้นอนุบาล – ช่วงชั้นที่ ๒
ธรรมะไม่ใช่เพียงคำสอน แต่คือสะพานที่เชื่อมใจเด็ก ๆ ให้เข้าใจชีวิต รู้จักหน้าที่ และเรียนรู้ที่จะอยู่กับความตายด้วยความเข้าใจ ไม่ใช่ความกลัว
😇 ในช่วงชั้นน้องเล็กอย่างอนุบาลและประถม ก็ได้ใช้ช่วงเวลานี้เป็นโอกาสที่ดีในการอยู่กับตัวเอง ทบทวนตัวเอง และให้ธรรมะได้กล่อมเกลาจิตใจและนำพาชีวิตไปข้างหน้า
👧 ช่วงชั้นอนุบาล
คุณครูได้นำเด็ก ๆ ให้อยู่ในบรรยากาศแห่งความสำรวม และชมวีดิทัศน์ของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เพื่อทำความรู้จักพระองค์ รวมถึงพระราชกรณียกิจด้านต่าง ๆ ที่เคยได้ทรงกระทำไว้เพื่อแผ่นดิน
เด็ก ๆ ได้เรียนรู้ถึงพระมหากรุณาธิคุณ ความเพียร และความห่วงใยของพระองค์ที่มีต่อประชาชน ก่อนจะร่วมกันนั่งสมาธิอย่างสงบ เพื่อระลึกถึงและแสดงความกตัญญูจากหัวใจดวงเล็กที่อ่อนโยน
🕯️ ช่วงชั้นที่ ๑ “มงคลชีวิตข้อที่ ๑๔ การทำงานไม่คั่งค้าง”
เสียงของพระอาจารย์ พระมหาเจริญชัย วุฑฺฒชโย วัดอัมรินทรารามวรวิหาร ดังขึ้นอย่างนุ่มนวล เต็มเปี่ยมไปด้วยเมตตา ชวนนักเรียนช่วงชั้นที่ ๑ ทุกคนได้คิดและเรียนรู้ความหมายของคำว่า “ทำงานไม่คั่งค้าง” คือ การไม่ปล่อยให้งานที่ได้รับผิดชอบต้องค้างคา ถ้าเรารู้จักจัดการชีวิตของตนเอง ไม่ผัดวันประกันพรุ่งและไม่ละเลยหน้าที่ อีกทั้งหากเราทำงานอย่างเต็มความสามารถจนสำเร็จ ย่อมสร้างทั้งประโยชน์ ความภาคภูมิใจและความเจริญก้าวหน้าในชีวิต เฉกเช่นที่สมเด็จพระพันปีหลวงฯ แม่ของแผ่นดินได้เป็นแบบอย่างแก่พสกนิกรชาวไทยเสมอมา ในการเป็นผู้มีความรับผิดชอบโครงการพระราชดำริต่าง ๆ เพื่อพัฒนาแผ่นดินนี้ในรัชสมัยของพระองค์อย่างเต็มความสามารถเสมอ
💭 ช่วงชั้นที่ ๒ “การระลึกถึงความตาย” หลักธรรมะเพื่อนำไปปฏิบัติในชีวิตจริง
พระอาจารย์ พระมหาพงศ์พิสุทธิ์ กำเหนิดแจ้ง (ฐิตญาโณ) วัดญาณเวศกวัน ได้พาเด็ก ๆ ช่วงชั้นที่ ๒ เห็นว่า เมื่อเรานึกถึงเรื่องของความตาย มักเกิดความรู้สึกที่หลากหลายทั้งดีและไม่ดี แต่สิ่งที่ควรตระหนักถึง คือ ความไม่เที่ยงของชีวิต เพื่อการใช้ชีวิตด้วยความไม่ประมาท และใช้เวลาที่มีอยู่อย่างมีคุณค่าให้เกิดประโยชน์สูงสุด
พระอาจารย์แนะให้หันกลับมาคิดในสิ่งที่ดี ทั้งการสวดมนต์ นั่งสมาธิ ให้นึกถึงผู้เป็นที่รักของเราในจิตใจที่สงบ และตั้งจิตทำความดีหรือสร้างสิ่งที่เป็นประโยชน์แก่ตนเอง ครอบครัว สังคมแทนความโศกเศร้านั้น
📝 เพราะการเรียนรู้ที่ดีที่สุด คือ การเรียนรู้จากสถานการณ์จริง และบุคคลต้นแบบ
พระอาจารย์ทั้งสองรูปได้ยกแบบอย่างของ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ผู้ทรงเป็นต้นแบบของการทำงานด้วยความเสียสละ พระองค์ทรงอุทิศพระวรกายและพระสติปัญญา เพื่อปฏิบัติพระราชกรณียกิจนานัปการเพื่อประโยชน์สุขของประชาชนชาวไทยโดยมิรู้เหน็ดเหนื่อย แม้นักเรียนอาจไม่เคยได้เห็นการทรงงานของพระองค์ด้วยตาของตนเอง แต่สมเด็จพระพันปีหลวงฯ ทรงสามารถเป็นแบบอย่างและแรงบันดาลใจให้กับเราทุกคนได้ และปฏิบัติตนด้วยการยึดถือคุณค่าของความเพียร ความรับผิดชอบ และการทำสิ่งใดให้สำเร็จลุล่วงด้วยความตั้งใจในการดำเนินชีวิต
ในช่วงท้ายของการฟังธรรม นักเรียนและคุณครูได้ร่วมกันนั่งสมาธิอย่างสงบด้วยความตั้งใจ โดยพระอาจารย์นำทุกคนให้ตั้งจิตอุทิศส่วนกุศล ระลึกถึงคุณพ่อคุณแม่ ครูอาจารย์ และสรรพสิ่งทั้งหลาย พร้อมน้อมใจระลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของสมเด็จพระพันปีหลวงฯ
💡 กิจกรรมเหล่านี้ เป็นบทเรียนชีวิตที่สอนให้เด็กเพลินอยู่กับปัจจุบัน รู้จักทำหน้าที่ของตนเองให้เต็มที่ มีสติในทุกขณะ และใช้ชีวิตอย่างรู้คุณค่าไม่ประมาทตั้งแต่ยังเล็ก เมื่อเราทำสิ่งใดด้วยใจที่ตั้งมั่น ไม่คั่งค้าง และไม่หลงลืมคุณค่าของชีวิต นั่นคือหนทางสู่ “มงคลชีวิต” อย่างแท้จริง
_______________________________________________________
ติดตามบทความและภาพกิจกรรมเพิ่มเติมได้ที่เพจโรงเรียนเพลินพัฒนา 👇
