เมื่อเริ่มต้นเข้าสู่ภาคเรียนแรกของปีการศึกษา เป็นภาคเรียนที่เด็ก ๆ ชั้น 2 เริ่มต้นการเรียนรู้ประโยชน์ของต้นไม้ในการเป็น “พื้นที่สีเขียว” จากการสวมบทบาทของตัวเองเป็น “นักวิจัย” จากโจทย์วิจัยของภาคเรียนคือ
“การเพิ่มหรือพัฒนาพื้นที่จะเพิ่มหรือพัฒนาพื้นที่สีเขียวในโรงเรียนอย่างไร ให้เกิดประโยชน์หลากหลายต่อนักเรียนช่วงชั้น ๑
โรงเรียนเพลินพัฒนา”
🌿ในกระบวนการเรียนรู้ขั้นแรกของห้องเรียนวิจัย นำพาเด็ก ๆ ให้เกิดแรงดลบันดาลใจในประโยชน์และคุณค่าของต้นไม้ด้านการเป็นพื้นที่สีเขียวในขั้นดลบันดาลใจ (Q-Question) นำไปสู่การสำรวจและประเมินพื้นที่สีเขียว (จำนวนต้นไม้) และสืบเสาะค้นหาปัญหาในพื้นที่เรือนช่วงชั้นที่ 1 จากการปัญหาที่พบเห็นภายในอาคาร เพื่อนำต้นไม้มาใช้ในการแก้ไขปัญหา คือ ลดฝุ่น ลดอุณหภูมิ และสร้างความผ่อนคลาย
“ตอนที่สำรวจหนูเห็นว่าในตึกช่วงชั้น 1 ของเรา ไม่ค่อยมีต้นไม้เลย โดยเฉพาะในห้องน้ำและโถงชั้น 2 ของเรา”
“พื้นที่โถงชั้น 2 อาจจะมีฝุ่นจากก่อสร้างปลิวเข้ามาได้ง่าย ผมว่าอยากให้โถงของเรามีต้นไม้เยอะ ๆ น่าจะช่วยบังฝุ่นได้”
จากนั้นเด็ก ๆ แต่ละกลุ่มจะร่วมกันระดมความคิดเพื่อช่วยกันตั้งคำถามเพื่อค้นหาวิธีการพัฒนาและออกแบบแนวทางการพัฒนาพื้นที่สีเขียว 🌳
💡ขั้น G – Guess (ตั้งสมมติฐาน)
เด็ก ๆ สืบค้นข้อมูลลักษณะเด่นของต้นไม้แต่ละประเภท จากแหล่งข้อมูลที่น่าเชื่อถือ
ตั้งสมมติฐานเกี่ยวกับประโยชน์ของต้นไม้ โดยเชื่อมโยงจากข้อมูล เช่น
- ใบใหญ่ → ช่วยลดอุณหภูมิ
- ใบมีขน / ใบสาก → ช่วยดักจับฝุ่น
- ใบสวย / สีสันแปลกตา → ช่วยสร้างความผ่อนคลาย
เขียนแผนผังสมมติฐาน พร้อมเตรียมข้อมูลจัดนิทรรศการต้นไม้
🔍ขั้นสำรวจภาคสนาม
- พื้นที่ศึกษา: Central Westville
เด็ก ๆ สังเกตและเก็บข้อมูลจริงของต้นไม้ที่พบในศูนย์การค้า ทั้งใน/นอกอาคาร
ใช้ทักษะการวาดภาพเหมือนจริง บันทึกชื่อพรรณไม้ และลักษณะเด่นที่เชื่อมโยงกับสมมติฐานเห็นต้นไม้จริง เช่น มอนสเตอร่า พลูด่าง พลูปีกนก เป็นต้น สังเกตแนวทางการจัดวางต้นไม้ทั้งแนวตั้ง/แนวนอน และเชื่อมโยงกับแนวคิดภูมิสถาปัตย์
👩🌾ตลาดวัดพระเงิน: เจอผู้เชี่ยวชาญจริง
- เด็กสัมภาษณ์คุณลุงคุณป้าชาวสวน
- ได้เรียนรู้เรื่องแสง น้ำ ดิน และการดูแลต้นไม้
- ถามคำถามเชิงวิจัย เช่น “ถ้าหยุดรดน้ำได้ไหม” และ “ต้นไม้ชนิดนี้ต้องการแสงมากหรือไม่”
🌿 จุดหมายปลายทาง
- กลับมาเลือกและออกแบบพื้นที่สีเขียวใน “เรือนช่วงชั้นที่ 1”
- เชื่อมโยงประสบการณ์และความรู้จากสนามจริง สู่การเลือกพันธุ์ไม้ที่เหมาะสม
- นำความรู้ไปปรับใช้ เช่น ปลูกต้นไม้ในห้องนั่งเล่นเพื่อลดไฟฟ้า / ลดฝุ่นแทนเครื่องฟอกอากาศ
🪴ทดสอบ T – Test และ R – Review
- ทดลองปลูก / จัดวางจริงในโรงเรียน
- ประเมินผล / วิเคราะห์และอภิปรายผลการทดลอง
- เด็ก ๆ สะท้อนการเรียนรู้ เช่น
- ฝึกความอดทน
- เห็นประโยชน์ของต้นไม้มากกว่า 1 ด้าน
- เชื่อมโยงการดูแลต้นไม้กับการอยู่ร่วมกับธรรมชาติ
…..และในการออกภาคสนามในภาคเรียนนี้ เป็นจุดเริ่มต้นเพื่อให้ “เด็กคนหนึ่ง” เป็น “นักเรียนรู้ผ่านบทบาทของการเป็นนักวิจัย” ที่เห็นคุณค่าของการอยู่ร่วมกันระหว่างคน สัตว์ และธรรมชาติ ตลอดจนเป็นนักเรียนรู้ที่เคารพสรรพสิ่งต่าง ๆ รอบตัว เห็นคุณค่าและประโยชน์ของต้นไม้ที่มีผลต่อสังคมที่เราอยู่ ผ่านการดูแลและช่วยกันรักษาสภาพแวดล้อมของพื้นที่สีเขียวให้คงอยู่กับโลกของเราตลอดไป…
ติดตามบทความและภาพกิจกรรมเพิ่มเติมได้ที่เพจโรงเรียนเพลินพัฒนา 👇
