Social Emotional Skill

การพัฒนาทักษะสังคมและอารมณ์ (Social Emotional Skill)

วิทยากร ศ.คลินิก.พญ วินัดดา ปิยะศิลป์
8 กรกฏาคม 2562 ณ ห้องประชุมใหญ่ โรงเรียนเพลินพัฒนา

• มีงานวิจัยว่า เด็กในช่วงอายุประมาณอนุบาล 3 ที่สามารถมีพฤติกรรมที่ดีในการเข้าสังคม เช่น สวัสดีผู้ใหญ่ ช่วยเหลือเพื่อน เอื้อเฟื้อแบ่งปัน ยิ่งเด็กทำได้ดีเท่าไหร่ เด็กคนนั้นก็ยิ่งมีผลการเรียนที่ดี

เป็นหน้าที่ของใครในการมองทักษะนี้ให้แก่เด็ก

• ทักษะสังคมและอารมณ์ไม่ได้เป็นทักษะที่เด็กทุกคนสามารถเรียนรู้ได้เอง เป็นหน้าที่ของพ่อแม่ในการสอนเด็กให้รู้จักอารมณ์ที่หลากหลาย เพื่อที่จะรู้วิธีและเทคนิคที่หลากหลายในการจัดการกับอารมณ์นั้นๆ 🤗
• พ่อแม่ต้องอาศัยประสบการณ์ของตัวเองในการสอนให้ลูกจัดการกับอารมณ์ โดยสอนในลักษณะของการสะท้อน ไม่สอนในลักษณะของคำสั่งสอนที่ยืดยาวที่จะทำให้เด็กปฏิเสธ
• พ่อแม่ที่รู้จักคำศัพท์ทางอารมณ์เยอะ รู้จักอารมณ์ที่หลากหลาย จะช่วยลูกได้มาก
• การสอนอารมณ์กับเด็กเล็กที่ยังไม่รู้จักคำศัพท์ อาจใช้รูปภาพหน้าตาเช่น หน้ายิ้ม หน้าโกรธ หน้าหัวเราะ แทนอารมณ์ได้ หรือไม่ก็อาจจะใช้สีแทนอารมณ์ได้ เช่น สีแดงคือความโกรธ

สิ่งที่ต้องเข้าใจในการเข้าไปจัดการอารมณ์ลูก

• ความเคยชิน และความสม่ำเสมอจะเป็นตัวช่วยให้เด็กจัดการอารมณ์ได้ 🤗 เช่น เคยสวดมนต์ทุกวัน จะเสียใจแค่ไหนก็ต้องสวดมนต์ เคยทำงานบ้าน จะเสียใจแค่ไหนก็ต้องทำงานบ้าน
• พยายามให้เด็กรู้จักหลายวิธีในการจัดการอารมณ์ตัวเอง เขาจะได้เลือกเอามาใช้ได้
• ถ้าฝึกให้เด็กควบคุมอารมณ์มากเกินไป เช่น บอกกับลูกว่า ลูกผู้ชายต้องไม่ร้องไห้ จะทำให้เขาเก็บอารมณ์ไว้และแสดงออกไม่เป็น ทำให้คนอื่นคาดเดาอารมณ์ของเขาได้ยาก และจะทำให้การเข้าสังคมทำได้ยากขึ้น ดังนั้น การแสดงอารมณ์ที่พอเหมาะจะดีที่สุด
• การที่เด็กมีอารมณ์เป็นเรื่องปกติ แต่การแสดงออกด้านอารมณ์เป็นเรื่องที่ต้องฝึก บ้านและโรงเรียนต้องสอนเด็ก 🤗
• พ่อแม่ที่ไม่สนใจอารมณ์ของเด็ก เด็กก็จะไม่สนใจอารมณ์คนอื่น
• เด็กเลือกโรงเรียน เลือกครูไม่ได้ ดังนั้นถ้าเด็กไม่สามารถจัดการกับอารมณ์ตัวเองได้ในสถานการณ์ที่เด็กไม่ชอบ เด็กจะเรียนไม่ได้ และทุกอย่างจะแย่ เพราะการเรียนคือการเข้าสังคมอย่างหนึ่ง 🤗
• เด็กที่ปรับอารมณ์ตัวเองได้ จะสามารถไปช่วยผู้อื่นได้อีก
• การเรียนรู้ที่ดีต้องอยู่ในบรรยากาศที่สนุกสนาน ผู้เรียนมีความสุขในการเรียน

เทคนิคต่างๆที่สามารถใช้ในการจัดการอารมณ์ของลูก

การควบคุมตัวเอง

• การคุมใจได้ จะทำให้เราคุมตัวได้ ในทางกลับกัน การคุมตัวได้ก็จะทำให้เราคุมใจได้เช่นกัน เช่น หยุดตัวเองให้ไม่ทำร้ายคนอื่น และสงบลงได้

การควบคุมตัวเองฝึกผ่านอะไรได้บ้าง

• ฝึกผ่านงานบ้าน เช่น ทุกครั้งที่กินข้าวเสร็จ ให้เด็กเก็บจาน
• ฝึกผ่านกีฬา เช่น ให้วิ่งหลายๆรอบโดยรอบหลังๆไม่สนุกแต่อดทนวิ่งจนจบ
• ฝีกผ่านกติกา เช่น ใช้เวลาในการกำกับเด็ก และไม่ยอมทำตามที่เด็กต่อรอง ถ้าพ่อแม่เอาจริงเด็กจะรับรู้ท่าทีของพ่อแม่ได้
• ฝึกผ่านการเล่นกับคนอื่น ต้องให้มีทั้งแพ้ทั้งชนะ โดยแพ้เยอะหน่อย ต้องฝึกจนรู้สึกยินดีให้กับเพื่อนที่ชนะ

เมื่อลูกมีปัญหาในการเข้าสังคม ไม่มีเพื่อนชอบ จะทำยังไงได้บ้าง

• พัฒนาเด็กให้มีความสามารถที่มากขึ้น เช่น พัฒนาการเล่นของเด็กให้มีความซับซ้อนขึ้น หรือหาความสามารถที่ทำให้เค้าสามารถเล่นกับเพื่อนได้ สิ่งนี้จะทำให้เค้าเล่นกับเพื่อนได้สนุกขึ้น สนิทกับเพื่อนมากขึ้น เกิดทักษะทางสังคม

ขอขอบคุณแม่ส้ม (น้องปุญ อ.2/1) ที่ช่วยสรุปการเสวนาในครั้งนี้ด้วยนะคะ

ข้อมูล ณ วันที่ 10 กรกฎาคม 2562