ภาคสนามชั้น 5 : เรียนรู้เพื่อรักษา “หลักเกษตรเชิงนิเวศ เพื่อฟื้นฟูป่าเสื่อมโทรม

27/12/2023

ภาคสนาม ชั้น 5 เรียนรู้หลักเกษตรเชิงนิเวศเพื่อฟื้นฟูระบบนิเวศป่าเสื่อมโทรม จังหวัดเพชรบุรี

พาย้อนชมเส้นทางการเรียนรู้ภาคสนามชั้น 5 ในภาคเรียนวิริยะ 2566 เด็กๆ ไปเยือนเพชรบุรีด้วยจุดมุ่งมายเพื่อสำรวจระบบนิเวศของป่าเสื่อมโทรมในพื้นที่ต้นน้ำ กลางน้ำ และนำมาสู่การใช้หลักเกษตรเชิงนิเวศเพื่อฟื้นฟูป่า

เด็กๆได้ออกสำรวจในแต่ละพื้นที่เพื่อสังเกต เรียนรู้ พิสูจน์สมมติฐาน จดบันทึก รวมถึงได้สัมภาษณ์วิทยากรคุณลุง คุณป้าผู้เชี่ยวชาญในแต่ละสถานที่เพื่อเรียนรู้เกี่ยวกับอาชีพดั้งเดิมของคนในชุมชน และแนวคิดการพัฒนาพื้นที่ เพื่อการฟื้นฟูดูแลป่าชุมชน และประโยชน์จากการที่ป่าชุมชนได้รับการฟื้นฟูอีกด้วย โดยเด็กๆ ได้แวะเวียนสถานที่ต่างๆในจังหวัดเพชรบุรีถึง 7 สถานที่ ได้แก่

1.ไร่พอเพียงสวนป่าหนองซอท่ายาง อ.บ้านลาด

เรียนรู้เกี่ยวกับการจัดการพื้นที่สวนเกษตรเรื่อง การจัดการน้ำ การจัดการดิน การปลูกพืชถิ่นเดิม นวัตกรรมการปรับปรุงดิน และได้สัมภาษณ์เจ้าของสวนป่าหนองซอ องค์กรที่สร้างชุมชนแข็งแรง โดยมุ่งพัฒนาให้ลูกหลานเกษตรกรพ้นความลำบากภายใต้วิถีชีวิตตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง

2.ป่าชุมชนโค้งตาบาง อ.ท่ายาง

สำรวจ สังเกต บันทึกความหลากหลายทางธรรมชาติ และ สิ่งมีชีวิตที่พบในธรรมชาติ รวมถึงได้พูดคุยสัมภาษณ์กับผู้นำชุมชน เกี่ยวกับป่าชุมชนโค้งตาบาง

3.สวนกล้วยน้ำว้า อ.ท่ายาง

เด็กๆ ออกสำรวจสภาพแวดล้อมของสวนกล้วยน้ำว้า และสิ่งมีชีวิตในสวน ได้สัมภาษณ์ผู้เกี่ยวกับการทำเกษตรเชิงเดี่ยวในด้านต่างๆ รวมถึงความคุ้มค่า

4.ชุมชนบ้านถ้ำเสือและโครงการธนาคารต้นไม้ อ.แก่งกระจาน

สำรวจ สังเกต และบันทึกความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต และสัมภาษณ์ผู้นำชุมชนเกี่ยวกับการฟื้นฟูผืนป่าให้เป็นทุนสืบต่อไปยังลูกหลานผ่านโครงการธนาคารต้นไม้เพื่อสร้างความตระหนักถึงมูลค่าของต้นไม้ที่ตัวเองปลูก และช่วยให้ระบบนิเวศป่ากลับมาสมบูรณ์

5.สวนเกษตรอินทรีย์ลุงเปีย บ้านเขากลิ้ง อ.แก่งกระจาน

แหล่งเรียนรู้ที่มีความสอดคล้องกับการเกษตรเชิงนิเวศโดยภายในสวนจะพบเห็นพืชหลากหลายชนิด บ่อน้ำเพื่อการเกษตร ตลอดจนสัตว์ และสิ่งมีชีวิตอื่นๆ ที่หลากหลาย ในแปลงเกษตรไร้สารเคมี

6.สวนมะนาว บ้านถ้ำเสือ อ.แก่งกระจาน

นักเรียนศึกษาพื้นที่ที่มีลักษณะเป็นพื้นที่ราบเชิงเขา การคมนาคมสะดวก ปลูกมะนาวแบบเกษตรเชิงเดี่ยว พร้อมร่วมพูดคุยกับเกษตรกร

7.สวนผักกูดคุณชาญณรงค์ อ.แก่งกระจาน

จุดเด่นของสวนนี้คือเป็นสวนผักที่ยึดหลักเศรษฐกิจพอเพียงของในหลวง รัชกาลที่ 9 คือ ปลูกพืช 3 อย่าง ประโยชน์ 4 อย่าง ได้เรียนรู้รูปแบบการใช้พื้นที่ และพืชพันธุ์ต่างๆ ในสวน และพูดคุยสัมภาษณ์เจ้าของสวนผักกูดอินทรีย์เกี่ยวกับแนวคิดและวิธีการในการนำหลักเกษตรเชิงนิเวศมาใช้ในพื้นที่

การเกิดคำถาม ตั้งสมมติฐาน หาคำตอบ เกิดการเรียนรู้ และแบ่งปันความรู้กันและกัน เป็นสิ่งสำคัญในการทำโครงงานวิจัยประจำภาคเรียนของเด็กๆ จะมีการเรียนรู้ใดที่ดีไปกว่าการได้เรียนรู้จากการลงมือทำ สัมผัสของจริง พูดคุยกับผู้ที่เชี่ยวชาญที่รู้จริง ทำจริง ดังนั้นการไปภาคสนามที่จังหวัดเพชรบุรีของนักเรียนชั้น 5 ในครั้งนี้เพื่อเรียนรู้เกี่ยวกับป่า และ การเกษตรเชิงนิเวศ ได้มอบองค์ความรู้สำคัญที่จะติดตัวเขาไปในอนาคตเพื่อที่จะรู้คุณค่าของธรรมชาติและรักษา ฟื้นฟูให้อยู่คู่กับมนุษย์ต่อไปได้อีกนานแสนนาน